U organizaciji Inženjerske komore Crne Gore - Strukovne Komore drugih inženjerskih struka i planera neinženjerskih struka u Podgorici je, dana 11. oktobra 2017. godine, održan Okrugli sto sa međunarodnim učešćem, na temu:

"PROCJENA UTICAJA NA ŽIVOTNU SREDINU

- PROCEDURE I IMPLEMENTACIJA".

Cilj Okruglog stola je bio razmjena iskustava, diskusija i interaktivni dijalog, sa realnim sagledavanjem vođenja postupka procjene uticaja, kao i mogućim smjernicama ka poboljšanju postojećeg stanja sa aspekta primjene postojećih zakonskih rješenja.

Na Okruglom stolu prisustvovalo je 25 učesnika: predstavnici iz Slovenije i Hrvatske; predstavnici Agencije za zaštitu prirode i životne sredine; predstavnici lokalnih samouprava; predstavnici nevladinog sektora; članovi Inženjerske komore Crne Gore i istaknuti pojedinci sa zavidnim iskustvom u oblasti procjene uticaja na životnu sredinu.

Okrugli sto je protekao u skladu sa Agendom:

Zaključci sa okruglog stola:

Nakon izlaganja shodno pripremljenoj Agendi i diskusije koja je provedena na kraju Okruglog stola predloženi su i sljedeći zaključci:

1. Mišljenje učesnika Okruglog stola je da je Procjena uticaja na životnu sredinu kompleksno pitanje i da se ne može riješiti jednim Zakonom ili aktom, ukoliko nijesu svi relevantni faktori uzeti u obzir. PUŽS treba u najvećoj mogućoj mjeri operacionalizovati kako bi bila i u funkciji zaštite životne sredine, ali istovremeno i u funkciji pojednostavljenja odobrenja investicija. PUŽS radi se na osnovu podataka koji postoje - država bi trebala uložiti u informacijski sistem i izradu raznih monitoringa- da to ne bi bilo breme investitora... Kod sprovođenja (implementacije) propisa posebno je značajno da se ulože dodatni napori od strane svih aktera u procesu da procedure obavještavanja javnosti, konsultacija i organizovanja javne rasprave (koje se i sada poštuju) daju bolje rezultate i značajnije doprinesu kvalitetu postupaka PUŽS na način kako to predviđa EIA Direktiva.

2. Učesnici Okruglog stola, nakon prezentiranih iskustava iz Slovenije i Hrvatske smatraju da je naš zakonski okvir dobar, da je u najvećoj mjeri usaglašen sa propisima EU, ali to ne znači da nije podložan promjenama u cilju što efikasnijeg rada svih učesnika u procesu dobijanja ekološke saglasnosti.

3. Analiza početnog stanja segmenata životne sredine (tzv. „nulto stanje“), treba da omogući efikasniju izradu procjene uticaja, kao i da bude od značajne pomoći i Investitoru. Naime u članu 4 Pravilnika Opis lokacije se traže podaci o „Mikro lokaciji projekta“. Takođe u članu 7 Pravilnika o sadržini elaborata stoji da treba dati „i podatke o postojećem stanju svih segmenata životne sredine na koje će planirani projekat imati najveće uticaje ….”. Iz ovoga se vidi da obrađivač treba da odredi koji su to segmenti na koje će imati najveći uticaj i da za njih radi istraživanja. Takodje u članu 10 Pravilnika u dijelu Programa praćenja stanja pod 1) se navodi „prikaz stanja životne sredine prije puštanja projekta u rad…..”. Na osnovu ovoga je jasno da je to propisano samo što Obrađivači to nijesu insistirali kod investitora, bez obzira na cijenu ili rok. Na ovakav način kako je do sada rađeno za mnoge projekte nadležan organ kod koga je sprovođena procjena, traženjem ovih podataka je bio biznis barijera. Međutim, to treba zahtijevati samo tamo gdje planirana investicija/zahvat može imati uticaja na promjenu kvaliteta pojedinih medija (vazduh, voda, zemljište, biodiverzitet) i gdje se zbog mogućih emisija može očekivati takav uticaj. Predlaže se da se u Elaboratu procjene uticaja na životnu sredinu mora posvetiti više pažnje utvrđivanju postojećeg stanja segmenata životne sredine na koje će planirani projekat imati uticaj sa posebnim osvrtom na mikrolokaciju projekta kako bi se mogao sprovoditi kvalitetan monitoring.

4. Stav učesnika je da se uvedu tri liste umjesto dosadašnjih dvije. To znači da lista I ostaje i dalje, ali da se lista II razdvoji na dvije, od kojih bi se u jednoj listi definisali projekti za koje se može zahtijevati procjena uticaja, a za koju bi bila nadležna Agencija za zaštitu prirode i životne sredine, dok bi u drugoj bili projekti za koje bi bile nadležne lokalne uprave. Ako bi se ovo prihvatilo onda bi se u transparentnoj proceduri definisali konkretni projekti.

5. Pitanje revizija je takođe razmatrano pri čemu su se učesnici Okruglog stola složili da se razmotri mogućnost izjednačavanja sa ostalim oblastima projektovanja, a to je da se revizija povjerava kompanijama koje mogu da rade procjene uticaja, uz tačno prenesene obaveze i odgovornosti. Ovo je bitno iz razloga što sada u komisijama egzistiraju revidenti koji nemaju dovoljno iskustva i znanja da mogu da odgovore kompleksnom zadatku kakav je revizija elaborata procjene uticaja.  Komisije za ocjenu Elaborata su do sada formirale Agencija za zaštitu životne sredine ili lokalna uprava, zavisno od toga kome je projekat "pripadao". Dakle, oni su bili dužni da se staraju o kvalitetu tih Komisija, jer su ih oni formirali. Da bi kompanije mogle raditi reviziju elaborata procjene uticaja, potrebno je naći kriterijume za njihovu registraciju i dati licencu samo osposobljenim kompanijama. U mnogim zemljama je ocjena elaborata izmještena iz nadležnog organa. U tom slučaju bi Agencija za zaštitu prirode i životne sredine i dalje vodila postupak i izdavala ekološku saglasnost na osnovu revizionog izvještaja koji bi dostavila kompanija koja je vršila reviziju. Ukoliko se određene nadležnosti prenesu na lokalnu upravu, radilo bi se na isti način. 

6. Pitanje cijena usluga izrade elaborata procjene uticaja je takođe značajno, tako da je zaključak da bi kompanije koje rade usluge izrade elaborata procjene uticaja trebalo da se sastanu u cilju definisanja nivoa svojih usluga, obzirom da to nije definisano cjenovnikom koji ima Inženjerska komora, već su ove usluge stvar slobodne pogodbe, što u značajnoj mjeri utiče i na kvalitet izrađenih procjena uticaja.

7. Pitanje ekološko-hidrološko prihvatljivog minimuma, koje je pokrenuto tokom izlaganja i debate na okruglom stolu, dovelo je do konstatacije da je potrebno uraditi novi propis, bilo da je on dio Zakona ili podzakonskog akta. U ovaj postupak je neophodno uključiti kompetentne hidrologe i biologe.

GALERIJA